“កុំចាំមានរោគសញ្ញា”
បទអន្តរាគមន៍ផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថ ដើម្បីបង្កើនការធ្វើតេស្ត ក្នុងចំណោមអ្នកដើរព្រៃ
ទោះបីជាការគ្រប់គ្រងជំងឺគ្រុនចាញ់មានភាពប្រសើរឡើងក៏ដោយក៏ការចំលងជំងឺគ្រុនចាញ់នៅតែជាបញ្ហានៅក្នុង តំបន់ព្រៃ ដែលតំបន់ចំលងជំងឺគ្រុនចាញ់ដល់ជនចំណាកស្រុក រួមមានអ្នកធ្វើការក្នុងព្រៃ ដែលពួកគេតែងតែធ្វើការផ្លាស់ប្តូរទីតាំង រវាងតំបន់មានការឆ្លងតិចតួចនិងតំបន់ដែលមានការចំលងខ្លាំង ហើយវាជាទីតាំងមួយដែលពិបាកក្នុងការផ្តល់សេវាគ្រុនចាញ់និងចែករំលែកព័ត៌មានផងដែរ។ កម្ពុជាមានគោលដៅក្នុងការលុបបំបាត់ជំងឺគ្រុនចាញ់គ្រប់ទំរង់នៅឆ្នាំ ២០២៥។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ករណីជំងឺគ្រុនចាញ់បានថយចុះពី ១០០ ០០០ករណី ក្នុងឆ្នាំ២០១០ ទៅតិចជាង ៣២ ០០០ករណី អត្រានៃការស្លាប់បានថយចុះពី ១៥១នាក់ ក្នុងឆ្នាំ ២០១០ មកនៅ ០នាក់ ក្នុងឆ្នាំ២០១៨។
គម្រោងលើកកម្ពស់ឥរិយាបថប្រកបដោយសុខុមាលភាពដែលទទួលការឧបត្ថម្ភថវិកា ដោយទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិ (USAID) និងសហការដោយមជ្ឈមណ្ឌលជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺគ្រុនចាញ់ ប៉ារ៉ាស៊ីតសាស្ត្រ និងបាណកសាស្ត្រ (CNM) ដោយមានការសហការពីថ្នាក់ក្រោមជាតិផងដែ បានអនុវត្តសកម្មភាពផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថផ្នែកជំងឺគ្រុនចាញ់ ជាមួយអង្គការដៃគូ នៅក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ កំពង់ឆ្នាំង និងពោធិសាត់ ដែលជាទីតាំងដែលមានករណីជំងឺគ្រុនចាញ់ខ្ពស់។ តាមរយៈការសិក្សាស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញឲ្យដឹងថា ឧបសគ្គសំខាន់ៗក្នុងការទៅធ្វើតេស្ត រួមមានការមិនមានរោគសញ្ញា និងការយល់ឃើញថាជំងឺគ្រុនចាញ់ជាជំងឺមានហានិភ័យទាប។ ដូចច្នេះហើយ យុទ្ធសាស្ត្រក្នុងសកម្មភាពផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថនេះ គឺត្រូវបានបង្កើយឡើងដើម្បីស្វែងរក និងព្យាបាលករណីជំងឺគ្រុនចាញ់ ឲ្បបានឆាប់ និងការពារការឆ្លងបន្តទៀត។
សារសំខាន់ៗ
- សារគន្លឹះ:
- កុំចាំមានរោគសញ្ញា
- ពេលត្រឡប់មកពីព្រៃវិញ ត្រូវធ្វើតេស្តឈាមរកមេរោគគ្រុនចាញ់ជាមួយអ្នកស្ម័គ្រចិត្តភូមិព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់ ឬនៅមណ្ឌលសុខភាព
- សារបន្ថែម:
- កុំបណ្តោយខ្លួនកើតជំងឺគ្រុនចាញ់ធ្ងន់ធ្ងរ
- កុំបណ្តោយខ្លួនកើតជំងឺគ្រុនចាញ់ នាំអោយខាតពេលវេលា និងអស់លុយកាក់
- កុំនាំជំងឺគ្រុនចាញ់ត្រឡប់មកផ្ទះ (បើអ្នកកើតជំងឺគ្រុនចាញ់មូសអាចខាំអ្នក ហើយចម្លងវាទៅគ្រួសាររបស់អ្នក)
- កុំអោយគ្រួសារធ្វើការរបស់អ្នក ដោយសារតែអ្នកកើតជំងឺគ្រុនចាញ់
- កុំចម្លងជំងឺគ្រុនចាញ់ទៅអ្នកដទៃ (បើអ្នកកើតជំងឺគ្រុនចាញ់មូសអាចខាំអ្នក ហើយចម្លងវាទៅអ្នកផ្សេងទៀត)
- កុំបណ្តោយអោយភូមិរបស់អ្នក ឆ្លងជំងឺគ្រុនចាញ់ (បើអ្នកកើតជំងឺគ្រុនចាញ់ មូសអាចខាំអ្នក ហើយចម្លងវាទៅអ្នកក្នុងភូមិ )
ក្រុមគោលដៅ
- ក្រុមគោលដៅបឋម៖ អ្នកដើរព្រៃ តាមរយៈការធ្វើអន្តរាគមន៍ផ្ទាល់នៅសហគមន៍ (មិនមានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ – មិនមានការទំនាក់ទំនងថ្នាក់ជាតិ)
- ក្រុមគោលដៅបន្ទាប់៖
- សហគមន៍របស់អ្នកដើរព្រៃ (រួមមាន ប្រពន្ធរបស់អ្នកដើរព្រៃ អតីតអ្នកដើរព្រៃ និង អ្នកផ្សេងៗដែលមានឥទ្ធិពលលើឥរិយាបថនិង ការសម្រេចចិត្តរបស់អ្នកដើរព្រៃ)
- អ្នកផ្តល់សេវាសហគមន៍ (អ្នកស្ម័គ្រចិត្តភូមិព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់)
គោលបំណងឥរិយាបថ
- យើងចង់អោយ អ្នកដើរព្រៃទាំងអស់ (ស្រ្តី បុរស គ្រប់វ័យ) ទៅជួប អ្នកស្ម័គ្រចិត្តភូមិព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់ ឬ នៅមណ្ឌលសុខភាព ដើម្បីធ្វើតេស្តរកមេរោគគ្រុនចាញ់ ពេលដែលពួកគេចេញពីព្រៃ ទោះបីមានឬគ្មានរោគសញ្ញា
យុទ្ធសាស្ត្រ និងសម្ភារ
លើកកម្ពស់ការយល់ដឹង និងការធ្វើតេស្តជំងឺគ្រុនចាញ់
បទអន្តរាគមន៍របស់គម្រោង PHB ផ្នែកជំងឺគ្រុនចាញ់ប្រើប្រាស់ វិធីសាស្ត្រផ្សេងៗ ដើម្បីផ្សព្វផ្សារយសារសំខាន់ៗ បានទៅដល់ក្រុមគោលដៅ និងប្រើសម្ភារអប់រំផ្សេងៗដើម្បីរំលឹកពួកគាត់ ឲ្យធ្វើតេស្តឈាមរកមេរោគគ្រុនចាញ់ បន្ទាប់ពីពួកចេញពីព្រៃតវិញទោះបីជាគាត់មានឬមិនមានរោគសញ្ញាក៏ដោយ។
- ផ្ទាំងរូបភាព និងបដា
- សារតាមឃោសនស័ព្ទ
- អ្នកស្ម័គ្រចិត្តធ្វើការចុះតាមផ្ទះ
- អ្នកមានឥទ្ធិពលក្នុងភូមិអាចប្រាប់តៗគ្នា
សម្ភារផ្សព្វផ្សាយត្រូវបានដំឡើង នៅក្នុងនិងជិតៗភូមិ មុនធ្វើការចុះតាមផ្ទះ:
- បដា (banners) ត្រូវបានដាក់នៅតាមផ្លូវសំខាន់ៗ
- ផ្ទាំងរូបភាពបញ្ឈរ (billboards) ត្រូវបានដំឡើងនៅកន្លែងចេញ/ច្រកចូលព្រៃ
- ប័ណ្ណផ្សព្វផ្សាយ (posters) ត្រូវបានចែកចាយ និងបិទនៅទីកន្លែងដែលអ្នកដើរព្រៃទៅញឹកញាប់
- ផ្ទះអ្នកស្ម័គ្រចិត្តភូមិព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់
- ផ្ទះមេភូមិ
- ផ្ទះលក់ឥវ៉ាន់ តៀមកាហ្វេ ផ្ទះអ្នកភូមិ…
សារជាសំលេងត្រូវបានចាក់ផ្សាយតាមរយៈឧបករណ៍បំពងសំលេង នៅក្នុងភូមិគោលដៅ ដើម្បីបានទៅដល់អ្នកដើរព្រៃ និងអ្នកមានឥទ្ធិពលនៅក្នុងភូមិ ដើម្បីរំលឹកពួកគាត់ ឲ្យទៅធ្វើតេស្ត។ ឧបករណ៍បំពងសំឡេងគឺជាជំរើស ដោយសារក្រុមគោលដៅជាច្រើនមិនចេះអក្សរ ឬមិនមានការទទួលបានព័ត៌មានតាមរយៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ដូចជាវិទ្យុ ទូរទស្សន៍ ឬប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម។
ទំនាក់ទំនងទៅអ្នកដើរព្រៃ និងអ្នកមានឥទ្ធិពល ព្រមទាំងធានាបានការអនុវត្តឥរិយាបថស្តីពីជំងឺគ្រុនចាញ់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ
ដំណាក់កាលដំបូង (ខែទី១នាំបទអន្តរាគមន៍) អ្នកស្ម័គ្រចិត្តភូមិព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់ធ្វើការចុះតាមផ្ទះ ដើម្បីទាក់ទងទៅអ្នកដើរព្រៃ។ សម្ភារអប់រំត្រូវបានផ្តល់ទៅពួកគេ ដើម្បីជូនព័ត៌មាន និងរំលឹកអ្នកដើរព្រៃ ដើម្បីឲ្យទៅធ្វើតេស្ត នៅពេលពួកគាត់ចេញពីព្រៃវិញ ទោះបីជាគ្មានរោគសញ្ញាជំងឺគ្រុនចាញ់ក៏ដោយ:
- ខ្ទាស់ផ្លាកសញ្ញា ត្រូវបានឲ្យទៅអ្នកដើរព្រៃដើម្បីជារបស់សម្រាប់រំលឺក នៅពេលមកផ្ទះ ពីព្រៃវិញ
- ប្រតិទិនក៏បានឲ្យទៅអ្នកដើរព្រៃផងដែរ ដើម្បីកត់ត្រាថ្ងៃដែលគាត់និងគ្រួសារបានធ្វើតេស្ត និងដើម្បីជាការលើកទឹកចិត្តឲ្យគាត់ប្រកាន់ឥរិយាបថនៃការធ្វើតេស្ត
ដើម្បីបង្កើតជាទំលាប់ក្នុងការទៅធ្វើតេស្ត រាល់ពេលដែលអ្នកដើរព្រៃនិងគ្រួសាររបស់គាត់បានមកធ្វើតេស្ត អ្នកស្ម័គ្រចិត្តជូនស្ទីកគ័រដែលមានឈ្មោះរបស់ពួកគាត់និងថ្ងៃដែលគាត់បានមកធ្វើតេស្ត។ សកម្មភាពនេះមានបំណងបង្កើតការពេញចិត្ត មោទនភាព និងបង្កជាអារម្មណ៍វិជ្ជមាន ដោយការបានមើលឃើញអ្វីដែលជាការរំលឹកអំពីការធ្វើតេស្ត ដោយពួកគាត់ដឹងថាពួកគាត់បានមើលថែទាំសុខភាពខ្លួនឯងនិងគ្រួសារ។
អ្នកស្ម័គ្រចិត្តភូមិព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់ធ្វើការចុះតាមផ្ទះបន្ទាប់ទៀត គឺត្រូវធ្វើឡើង ៤ ខែបន្ទាប់ពីការចុះលើកទីដំបូង។ ក្នុងអំឡុងពេលចុះលើកនេះ អ្នកស្ម័គ្រចិត្តអាចធ្វើតេស្តឲ្យ និងផ្តល់ថ្នាំគ្រុនចាញ់ ប្រសិនបើចាំបាច់។ អ្នកស្ម័គ្រចិត្តនឹងបន្តរំលឹកអ្នកដើរព្រៃអំពីសារសំខាន់នៃការធ្វើតេស្តឈាមរកជំងឺគ្រុនចាញ់ រាល់ពេលដែលចេញពីព្រៃវិញ ព្រមទាំងពិនិត្យមើលការប្រើប្រតិទិនដែលបានផ្តល់ឲ្យ និងធ្វើការណាត់ថ្ងៃធ្វើតេស្តបន្ទាប់ ផ្អែកទៅតាមថ្ងៃដែលពួកគាត់ធ្វើតេស្តលើកចុងក្រោយ ដែលបានកត់ត្រាទុកក្នុងប្រតិទិន។
ការតាមដាន វាយតម្លៃ និងសិក្សា
គម្រោង PHB ធ្វើការតាមដានការធ្វើអន្តរាគមន៍នេះ និងសកម្មភាពផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថដទៃទៀតរបស់គម្រោង ដោយប្រមូលទិន្នន័យសកម្មភាព ក្រុមគោលដៅ និងសម្ភារៈដែលបានចែកចាយ ព្រមទាំងព័ត៌មានអំពីចំណេះដឹង និងឥរិយាបថ របស់អតា្ថគាហក មុននិងក្រោយបានទំនាក់ទំនងជាមួយសកម្មភាពរបស់គម្រោង។ លទ្ធផលនិងមេរៀនដែលទទួលបាន នឹងយកទៅប្រើដើម្បីអនុវត្តគម្រោងបន្ត និងធ្វើអោយកាន់តែមានភាពប្រសើរឡើង នូវសកម្មភាពផ្លាស់ប្តូឥរិយាបថរបស់គម្រោង ព្រមទាំងចែកចាយជាប្រចាំ ទៅសហគមន៍នៃអ្នកធ្វើការផ្នែកផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថ។
* គម្រោងលើកកម្ពស់ឥរិយាបថប្រកបដោយសុខុមាលភាព (PHB) គឺជាគម្រោងផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថបុគ្គលនិងសង្គម ដែលចាប់ផ្តើមអនុវត្តក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ឧបត្ថម្ភថវិកាដោយទីភ្នាក់ងារជំនួយអាមេរិក USAID ។ គោលដៅរបស់គម្រោងនេះ គឺដើម្បីធ្វើឲ្យប្រសើរឡើង នូវឥរិយាបថសុខភាពក្នុងចំណោមប្រជាជនកម្ពុជា និងធានាឲ្យបានថា ប្រជាជនកម្ពុជាស្វែងរក និងទទួលបានសេវាសុខភាព ដែលប្រកបដោយគុណភាព ដោយកាត់បន្ថយឧបសគ្គផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ ។ ដំបូងឡើយ គម្រោង PHB ផ្តោតទៅលើវិស័យសុខភាពធំៗចំនួន៦គឺ៖ សុខភាពមាតានិងទារក អាហារូបត្ថម្ភ ទឹកស្អាតនិងអនាម័យ ការពន្យារកំណើត ជំងឺរបេង និងជំងឺគ្រុនចាញ់។ ក្នុងឆ្នាំ២០២០ និង ២០២១ គម្រោង PHB បានអនុវត្តសកម្មភាពទាក់ទងនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការរីករាលដាលនៃជំងឺនេះ ។ នៅចុងឆ្នាំ២០២១ ជំងឺមិនឆ្លង ត្រូវបានដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងសកម្មភាពរបស់គម្រោង ហើយរយៈពេលរបស់គម្រោងត្រូវបានបន្ត ដល់ឆ្នាំ២០២៥ ។
