“យើងមិនបានដឹងថាការផឹកទឹកពីអណ្តូងផ្ទាល់ គឺមិនមានសុវត្ថិភាព!”
កូនស្រីរបស់សុខលា និងក្មួយរបស់គាត់បង្ហាញដៃស្អាតបន្ទាប់ពីលាងដៃហើយ។
លេង សុខលា មានអាយុ៣៣ឆ្នាំ រស់នៅក្នុងភូមិខ្លី ជាមួយគ្រួសាររបស់គាត់ និងកូនពីរនាក់។ កូនប្រុសរបស់គាត់មានអាយុ១៣ឆ្នាំ និងកូនស្រីអាយុ៧ឆ្នាំ។ ផ្ទះរបស់គាត់រៀបចំយ៉ាងស្អាតបាត ដោយមានដាំដើមផ្កានៅខាងមុខនិងក្រោយផ្ទះ ព្រមទាំងមានបង្គន់ និងអណ្តូងមួយ នៅក្បែរគ្នា នៅខាងក្រោយផ្ទះផងដែរ។ ប្តីរបស់គាត់គឺជាកសិករ ហើយសុខលាផ្ទាល់ ក៏ច្រើនតែរវល់នឹងការងារជាអនុប្រធានភូមិ និងជាជនបង្គោលនៃគម្រោងមួយចំនួន។
សុខលាធ្លាប់ចូលរួមជាមួយគម្រោងក្នុងនាមជាប្រជាជនធម្មតា ឥឡូវគាត់បានក្លាយជាជនបង្គោលសម្រាប់គម្រោងផងដែរ។ គាត់បានស្គាល់គម្រោងលើកកម្ពស់ឥរិយាបថ ប្រកបដោយសុខុមាលភាព (PHB) តាមរយៈភ្នាក់ងារអប់រំសុខភាព របស់អង្គការខេមរា នៅក្នុងការប្រជុំភូមិមួយ។ គាត់បាននិយាយថា ពីមុន គាត់មិនសូវដឹងច្រើនអំពី ទំនាក់ទំនងរវាងទឹកស្អាតនិងអនាម័យ និងជំងឺរាគនោះទេ។ ដូចជាអ្នកភូមិផ្សេងទៀតដែរ គាត់គិតថាទឹកអណ្តូងនៅក្រោយផ្ទះរបស់គាត់ អាចផឹកបាន។ គាត់បានប្រាប់ថា ការផឹកទឹកផ្ទាល់ពីអណ្តូង គឺ “លឿនហើយស្រួល” ដែលនេះគឺជាការយល់ខុសមួយក្នុងចំណោមអ្នកភូមិ។ គាត់ពុំបានដឹងថា ទឹកពីអណ្តូងអាចមិនស្អាតគ្រប់គ្រាន់ ដោយសារតែអណ្តូងនោះនៅជិតបង្គន់។
គាត់បានប្រាប់ថា សមាជិកគ្រួសាររបស់គាត់ឧស្សាហ៍រាគ និងឈឺណាស់ កាលពីមុនពេលគាត់ចាប់យកឥរិយាបថទឹកស្អាតនិងអនាម័យ គឺលាងដៃនៅពេលវេលាសំខាន់ៗទាំង៥ និងបន្សុទ្ធ ព្រមទាំងរក្សាទុកទឹកដោយសុវត្ថិភាព។ គាត់និយាយថា “យើងលែងរាគទៀតហើយ តាំងតែពីយើងចាប់ផ្តើមធ្វើតាមការណែនាំអំពីការលាងដៃនិងការរក្សាទឹក”។ ឥឡូវនេះ សុខលាបានរៀបចំកន្លែងលាងដៃយ៉ាងមានសណ្តាប់ធ្នាប់ នៅក្នុងផ្ទះ និងទិញទឹកដែលបន្សុទ្ធស្រាប់ពីអ្នកលក់ទឹក។
សុខលាបានស្ម័គ្រចិត្តធ្វើជាជនបង្គោលសម្រាប់សកម្មភាពទឹកស្អាតនិងអនាម័យរបស់គម្រោង PHB ហើយប្រធានភូមិបានផ្ទេរកិច្ចការនេះមកគាត់វិញ។ គាត់បានរៀបចំការប្រជុំភូមិ ១ដងក្នុង១ខែ នៅផ្ទះរបស់គាត់។ សុខលាអញ្ជើញអ្នកភូមិឲ្យមកចូលរួម ហើយគាត់បានលើកយកមកពិភាក្សានៅក្នុងការប្រជុំនោះ នូវការយល់ខុសអំពីទឹកស្អាតនិងអនាម័យ និងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីឥរិយាបថសំខាន់ៗផងដែរ។ គាត់បាននិយាយថា “ខ្ញុំណែនាំអ្នកដទៃដោយបង្ហាញ អំពីការរៀបចំកន្លែងលាងដៃត្រឹមត្រូវ នៅផ្ទះរបស់ខ្ញុំ”។ សុខលាបានបន្ថែមទៀតថា ការប្រឈមចំបងនោះ គឺការការចំណាយទៅលើការរៀបចំកន្លែងលាងដៃ និងការបន្សុទ្ធទឹក ហើយដែលអ្នកភូមិជាច្រើនមិនចង់ ឬមិនមានលទ្ធភាពក្នុងការចំណាយទៅរបស់ទាំងនេះ។ សុខលាបានវាយតម្លៃថា មានអ្នកភូមិរបស់គាត់ប្រមាណ៦០ភាគរយ ដែលមិនចង់ចំណាយទៅលើសម្ភារទឹកស្អាតនិងអនាម័យ។
ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ សុខលាដែលមានការជួយគាំទ្រពីបុគ្គលិកគម្រោងផង បានចាប់ផ្តើមជួយណែនាំអ្នកភូមិអំពីការរៀបចំកន្លែងលាងដៃត្រឹមត្រូវ ដោយប្រើប្រាស់សម្ភារដែលមានស្រាប់នៅក្នុងផ្ទះរបស់ពួកគាត់។ ប្រធានភូមិក៏ជួយជ្រោមជ្រែងដល់គម្រោងនេះផងដែរ។ សុខលាបានប្រាប់ឲ្យដឹងថា ជួនកាលប្រធានភូមិបានបរិច្ចាគថវិកា ក្នុងការទិញក្បាលរ៉ូប៊ីណេ (២០០០ រៀល) ដើម្បីចែកជូនអ្នកភូមិនៅក្នុងសហគមន៍របស់គាត់ផងដែរ។ សុខលាសង្ឃឹមថា នឹងការបន្តការអប់រំ និងការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងទៅលើឥរិយាបថទឹកស្អាតនិងអនាម័យ ព្រមទាំងមានការជួយគាំទ្រក្នុងការទិញក្បាលរ៉ូប៊ីណេ ដើម្បីជាការលើកទឹកចិត្តដល់ប្រជាជនផងដែរ។ ចាប់តាំងពីពេលគាត់ចាប់ផ្តើមធ្វើជាជនបង្គោលមក សុខលាបានជួយជ្រោមជ្រែងដល់គ្រួសារចំនួន១០ នៅក្នុងភូមិរបស់គាត់ ដើម្បីរៀបចំកន្លែងលាងដៃ។
ខ្ញុំបានសង្កេតឃើញថា គ្រួសាររបស់ខ្ញុំមិនឈឺញឹកញាប់ដូចពេលមុន តាំងតែពីយើងបានចាប់ផ្តើមលាងដៃ និងផឹកទឹកបន្សុទ្ធហើយ។ ការលាងដៃញឹកញាប់ និងផឹកទឹកស្អាត ធ្វើឲ្យគ្រួសារខ្ញុំមានសុខភាពល្អ និងមិនមានជំងឺរាគ។
